طراحی و تبیین مدل کسب مزیت رقابتی مبتنی بر سرمایه اجتماعی برون سازمانی و نقش قابلیت های پویا؛ مورد مطالعه صنعت ساختمان

تحقیق حاضر با رویکرد رابطه¬ای مزیت رقابتی و در نظر گرفتن تئوری¬های مختلف مدیریتی و جامعه-شناسی با هدف بررسی تاثیر سرمایه¬های اجتماعی بیرونی سازمانی با تقسیم¬بندی مدیر و سازمان بر مزیت رقابتی انجام شده¬است. در این مسیر برای تبدیل ضمنی¬ترین قابلیت موجود در بازار، یعنی روابط وشبکه-ها، از میانجی¬گری قابلیت¬های پویا به عنوان پلی بین سرمایه¬های اجتماعی بیرونی سازمان و مزیت رقابتی سازمان، استفاده گردید. این تحقیق از نوع ترکیبی و با رویکرد طرح اکتشافی - مدل ایجاد گونه¬شناسی- بوده و فرایند تحقیق در سه بخش کمی- کیفی- کمی شکل گرفته¬است. در مرحله کمی ابتدایی، از بررسی گسترده ادبیات برای استخراج مدل اولیه استفاده شد. مرحله کیفی با ابزار مصاحبه¬¬های عمیق انجام شده و نمونه¬گیری در این بخش با راهبرد نمونه¬گیری هدفمند و روش نمونه¬گیری نظری بوده¬است. تعداد نمونه بر اساس روش اشباع تئوریک تعین شد، که 8 خبره علمی و 6 خبره عملی در صنعت را شامل می¬گردید و از روش تحلیل محتوا، مولفه¬های مورد نیاز برای اضافه شدن به مدل مفهومی اولیه استخراج گردید. با بررسی مجدد ادبیات تحقیق، مدل مفهومی نهایی ترسیم شد. کمی سازی مدل با تدوین پرسشنامه بر اساس مولفه¬های مدل و عملیاتی سازی آن¬ها شکل گرفت. پرسشنامه تهیه شده با روش نمونه¬گیری اتفاقی در سیزدهمین نمایشگاه بین المللی ساختمان توزیع و از 352 پرسشنامه مناسب برگشت داده شده برای تحلیل کمی استفاده گردید. روش تجزیه و تحلیل داده¬ها با محوریت روش pls انجام گرفت. مدل تحقیق شامل انواع متغیرهای مستقل، وابسته، میانجی، تعدیلگر و کنترل بوده¬است و ساختار مولفه¬ها انعکاسی و سازنده توامان بوده¬است. با توجه به رویکرد تحقیق، مدل تحقیق در دو سطح ابعاد و مولفه¬ها مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل داده¬ها، در ابتدا عدم اریب پاسخ دهنده و اریب روش مشترک مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به وجود مدل¬های اندازه¬گیری سازنده برای برخی مولفه¬های تحقیق، از روش دومرحله¬ای معادلات ساختاری و در نرم افزار smart pls.2.m3 استفاده شد. نتایج نشان از نقش معنادار قابلیت¬های پویا به عنوان میانجی، در رابطه¬ی بین سرمایه اجتماعی برون سازمانی و مزیت رقابتی دارد. علاوه بر این تعدیلگرهای ساختار محیطی و بازار هر یک بر قسمتی از مدل تاثیر معنادار گذاشته است، بیشترین تاثیر معنادار را از بین تعدیلگرها در مدل سطح مولفه¬ها، تلاطم تکنولوژیکی داشته¬است. سرمایه اجتماعی مدیر محور نتوانست فرضیات تاثیرگذاری خود بر ابعاد قابلیت¬های پویای حاصل از سرمایه اجتماعی برون سازمانی، بجز یادگیری سازمانی، را تایید کند، در مقابل سرمایه اجتماعی برون سازمانی سازمان محور، بشدت بر تمام ابعاد قابلیت¬های پویا تاثیر داشته است. هوشمندی رقابتی به عنوان یکی از مولفه¬های قابلیت¬ پویای سازمانی در تحقیق حاضر نقش مهمی را ایفا کرده است. علاوه بر این در تحلیل حساسیت مدل مشخص شد که سرمایه اجتماعی مدیر محور بیشترین تاثیر خود را بر محیط بیرونی سازمان داراست.